Monumenten op deze route
Poldermolen van de voormalige Waarlandspolder uit omstreeks 1532. Waarschijnlijk de oudste nog bestaande molen van Noord-Holland, die in 1949 buiten gebruik raakte door ruilverkaveling. De woning in de molen is grotendeels onveranderd gebleven.
Vanaf ca. 1910 ontwikkelde het jonge Waarland zich tot een tuindersdorp, met voornamelijk katholieke inwoners. In opdracht van de bisschop van Haarlem stichtte pastoor Vollering in 1919 hier de katholieke Sint Wulframparochie. In 1922 werd de kerk voor het eerst in gebruik genomen.
Deze boerderij uit 1882 is gebouwd in de traditionele landelijke bouwstijl die specifiek is voor Noord-Holland. De houten draagconstructie bestaat uit een zogenoemd dubbel vierkant.
Dirkshorn was ruim 120 jaar (tot 1990) het bestuurscentrum van de voormalige gemeente Harenkarspel, vandaar dat in 1870 dit raadhuis werd gebouwd. Het gemeentewapen is nog zichtbaar boven de entree. Tegenwoordig in gebruik als woonhuis.
Laatgotische kerk uit de 16e eeuw die tijdens de Engels-Russische invasie in de 18e eeuw zwaar beschadigd raakte. Koor en toren zijn in 1839 verwijderd. De huidige toren verrees in 1865.
Voormalige pastorie, gebouwd in 1874, behorend bij de Hervormde Kerk van Valkkoog. Tegenwoordig woonhuis.
Raadhuis uit 1910 van de voormalige gemeente Sint Maarten. De raadszaal bevond zich boven, links van de ingang beneden was de burgemeesterswoning, rechts de secretarie.
Voormalig schoolgebouw met onderwijzerswoning uit 1877 en een zeldzaam voorbeeld van een plattelandsschool uit die tijd. Tot 1934 is hier lesgegeven, daarna kwam het in particuliere handen.
Woning uit het midden van de 19e eeuw voor een landarbeider die seizoenswerk verrichtte. De meeste landarbeiderswoningen zijn, dit pand is een zeldzaam overgebleven voorbeeld.
Kerkgebouw dat met bijbehorende kerkhof in 1792 is gebouwd op een terp uit de 14e eeuw. In het interieur een preekstoel uit 1698 met het wapen van Eenigenburg en een orgel uit 1876. Op de vloer grafstenen uit de 17e eeuw, afkomstig uit voorgaande kerk.
Geschiedenis Harenkarspel in het kort
De dorpen uit de voormalige gemeente Harenkarspel zijn al eeuwenoud. Het gebied in en rond Harenkarspel bestond vroeger uit talloze terpen. Een terp is een door mensen aangelegde verhoging in het landschap om bij hoogwater een droge plek te hebben. Op deze terpen werden huizen of een boerderij gebouwd. De oorspronkelijke bewoners leefden voornamelijk van visserij, veeteelt en akkerbouw en het vervoer ging voornamelijk over water. Na de verkaveling veranderde dit. Mede door de opkomst van de landbouw werden de diverse dorpen aan het eind van de 19e eeuw welvarender. Uit die tijd (en ook uit de tijd voor de verkaveling) zijn nog panden bewaard gebleven die tot monument zijn verklaard.